Cykle w życiu i w języku

Częstości nazw dni tygodnia układają się w siedmiodniowe cykle. Może i jest to oczywiste, ale ciekawie jest zaobserwować to zjawisko na prawdziwych danych. Poniżej prezentujemy wykres częstości słowa czwartek liczonej jako liczba publikacji zawierających to słowo w sierpniu 2015 r.

Częstości słowa czwartek w sierpniu 2015 r.

Mniej oczywiste jest to, że o czwartku najrzadziej wspominamy w niedzielę, a przynajmniej tak właśnie było w sierpniu 2015. Być może jest tak dlatego, że sobota i niedziela są najbardziej oddalonymi od czwartku w czasie dniami tygodnia.

Podobne cykle można zaobserwować dla nazw miesięcy, co widać na poniższym wykresie przedstawiającym codzienną liczbę publikacji zawierających słowo sierpień w latach 2010 - 2015.

Częstości słowa sierpień od 2010 r.

Nazwy pór roku też mają swoje cykle. Szczególnie wyraźnie widać na danych z kilku lat szczyt popularności słowa "wiosna", który następuje niemal zawsze na dzień 20/21 marca. Wynika to z oczywistego faktu: nadejście astronomicznej wiosny jest ogłaszane dużo intensywniej niż nadejście zimy, jesieni, czy też lata:

Częstości słowa wiosna od 2010 r.

Są też językowe cykle frekwencyjne z nieregularnym szczytem. Na przykład popularność słowa "jajko" uzależniona jest od daty Świąt Wielkanocnych w danym roku:

Częstości słowa jajko od 2010 r.

Inaczej ma się sprawa z choinką, która naturalnie jest wzmiankowana najczęściej w okolicach Bożego Narodzenia:

Częstości słowa choinka od 2010 r.

Z kolei częstość słowa żniwa zależy w dużej mierze od pogody, ale mimo to łatwo jest przewidzieć z dokładnością do kilkunastu dni, kiedy nastąpi względny szczyt jego popularności:

Częstości słowa żniwa od 2010 r.

Do mniej oczywistych cykli frekwencyjnych można zaliczyć różnego typu wyrażenia wielowyrazowe, takie jak na przykład idiomatyczną frazę sezon ogórkowy, która pojawia się najczęściej w okresie wakacyjnym:

Częstości frazy sezon ogórkowy od 2010 r.

Analizy takie mogą skłaniać do pewnej prostej refleksji. Niektóre słowa i wyrażenia mają sczególne znaczenie w wybijaniu rytmu życia społeczności językowej. Pojawiają się szczególnie często, gdy zbliżamy się do przewidywalnych, niejako wpisanych na stałe w kalendarz życia publicznego wydarzeń.

Takie analizy można przeprowadzać za pomocą narzędzia Trendy Frazeo. Wystarczy tam wybrać zakres dat i wpisać słow, lub frazę w składni zapytań Frazeo. Zalogowani uzytkownicy mogą skorzystać z dodatkowych opcji filtrowania źródeł. Oto przykład generowania szeregu czasowego dla pierwszego z omawianych słów.